آلو میوه باغی هسته دار است و کشیده و بیضی شکل است . وپوست ضخیمی آنرا پوشش داده ومعمولا برای خشک کردن آن پوست را جدا می کنند .آلو علاوه بر مصرف خوراکی در طبخ انواع غذای ایرانی مورد استفاده قرار خواهد گرفت .
دارای گونه های متنوعی است که با شیوه های مختلفی نیز خشک وفرآوری می گردد.
در مناطق مختلف ایران کشت می شود و بیشتر در شهرهای مختلف خراسان قدیم چون نیشابور ، مشهد ، طرقبه ، بیرجند و... فراوانی بیشتری دارد .
آلو خشک سرشار از عنصر کمیاب بور است که همراه کلسیم وویتامین د موجوددرآن از استخوانها محافظت می نماید .ماده معدنی بور ، ترکیبی سالم است که نقش مهمی در جلوگیری از پوکی استخوان ایفا می کند . واز ضعیف شدن مفاصل استخوانها که مشکل استخوانی محسوب می شود جلوگیری می نماید.
- آلو خشک به عنوان یک ملین طبیعی استفاده می شود ودر ترکیب بسیاری از غذاهای ترش و شیرین کاربرد دارد .
- آلو خشک ، دریافت مواد مغزی را افزایش می دهد و خود حاوی مواد مغذی بسیاری از جمله ویتامین ث ، ویتامین آ ، پتاسیم ، آهن ، فیبر رژیمی و آنتی اکسیدان است که برای سلامتی و بهبود سیستم ایمنی بدن ضروری است .
- منبعی از ویتامین های لازم برای تقویت بینایی را داراست ،
از جمله ویتامین آ ، ویتامین ث ، ویتامین ای که موجب کاهش آب مروارید ، تباهی لکه زرد و آب سیاه و...می شود .ترکیب موثری از ویتامین ها ومواد معدنی و اسیدهای امینه می تواند در سلامت چشم تاثیر بگذارد . ویتامین های موجود در آلو خشک می تواند از آزاد شدن رادیکالهای آزاد در بدن جلوگیری کرده و خطر کوری را کاهش داده واز عفونت های چشمی متعدد جلوگیری می کند .
- برای دیابت مفید است .
آلو خشک سرشار از فیبر محلول است که از نوسان سطح قند خون جلوگیری می کند . وموجب کاهش سطح کلسترول و گلوکز خون می شود . بنابراین جذب قند در بدن کاهش یافته و سطح قند خون را متعادل می نماید .
- مصرف آلو خشک تاثیر مثبتی برباکتریهای موجود در دستگاه گوارش دارد . التهاب روده ای را کاهش داده وخطر سرطان روده را کم می کند .
- خوردن آلو موثرترین راه برای درمان تصلب شرائین در بدن است . دریافت پکتین بالا در آلو خشک به تنظیم سطح کلسترول کمک می کند . واز تجمع پلاک که یکی از دلایل بیماری و سکته قلبی است جلوگیری می نماید .
- آلو خشک از ریه ها در برابر آمفیزم محافظت می کند .
آمفیزم نوعی بیماری مزمن انسداد ریه است که در ریه بوجود می آید . آلو خشک دارای آنتی اکسیدهای قوی است که برای کاهش التهاب درریه و کاهش استرس اکسیداتیو به کارمی رود . خوردن 2تا 4 عدد روزانه آلو خشک به تقویت ریه برای عملکرد مناسب دستگاه تنفسی کمک می کند .
- خطر کم خونی ناشی از کمبود آهن را کاهش می دهد .
آلو خشک منبع خوبی از آهن است . که توانایی روده برای جذب آهن را افزایش می دهد و نیز ویتامین ث و بتاکاروتن بالای موجود در آب آلو ، به جذب آهن در بدن کمک می کند .
- فیبر موجود در آلو خشک ، هیموروئید شدید را درمان می کند .
هیموروئید ، می تواند باعث دردها و ناراحتی های شکمی و مقعدی شود . زمانی که آلو خشک هضم می شود ، فیبر بدن افزایش می یابد وعملکرد روده بهبود بخشیده و یبوست را رفع می کند .
- آلو خشک حاوی آنتی اکسیدان هایی است که با بیماریهای ناشی از رادیکالهای آزاد مبارزه می کند . رادیکالهای آزاد باعث آسیب سلولی در بدن شده و می تواند دلیل پیری و دیگر بیماریهای مزمن باشد . این رادیکالها به پروتئین های بدن و دی ان آ و غشای سلولی آسیب می زنند .
- فیبر محلول موجود در آلو خشک از افزایش وزن جلوگیری کرده و تمایل به پرخوری را سرکوب می کند .
آلو خشک ، مقدار مناسبی فیبر دارد که باعث احساس سیری پس از خوردن آن می شود . جذب غذا را بهبود بخشیده و سلامت متابلیسم را حفظ می کند .
- علاوه برمواردی که اشاره شد ، آلو خشک صفرا بر ، زیاد کننده ادرار ، ضد بلغم ، تب بر ، دافع انگل و ضد استفراغ است . دردرمان گلو درد ، اسکوربوت ،کم خونی ، تقویت کبد ، سرفه ، یبوست ، مسمومیت ، چسبندگی پلاکت های خون ، تقویت لثه ، احساس تشنگی ، خارش پوستی ، ورم لوزه ، تقویت معده ، خشکی معده ، سوءهاضمه ، ورم کلیه سنگ کلیه ، تصلب شرایین ، ضعف اعصاب ، سردرد و نقرس موثر است .
آلو خشک با توجه به محل تولید و نحوه خشک کردن و فرآوری آلو متنوع می باشد ، که معرفی بخشی از انواع آن بطور مختصر می پردازیم .
آلو طرقبه ، آلو بیرجندی ، آلو نیشابوری ، آلو خوانساری ، آلو افغانی
آلو طرقبه :
این نوع آلو درشت ودر طرقبه ( نزدیک مشهد ) تولید و فرآوری می شود . و طعمی ملس دارد . شاید درشترین نوع آلو منطقه است .
به دوصورت آفتابی و دودی خشک و آماده می شود . نوع آفتابی مرغوب تر و مطلوب تر است . البته در طرقبه بیشتر به صورت آفتابی فرآوری می شود . و در نیشلبور میوه مشابهی بصورت دودی آماده می شود و باتوجه رنگ نزدیک به سبز آن به طرقبه سبز معروف است .
رنگ آلو آفتابی طرقبه قرمز مایل به قهوه ای و خشک است و نوع دودی آن به زرد یا نارنجی نزدیک است . و شیره دار و چسبنده است .
ـ آلو بیرجندی :
در منطقه بیرجند تولید شده و اندازه آن نسبتا ریز و آفتابی است . طعم آ ن به ترشی می زند . برای خوراک وطبخ مطلوب ترین آلو ست و هسته ریز دارد ، وپس از پخت، درشت می شود .
آلو نیشابوری :
تنوع آلو نیشابوری زیاد است وانواع گونه های آلو در نیشابور کشت میشود و می توان به طرقبه سبز ، حاج حسنی ، شمس ، شوقانی ، قطره طلا و... اشاره نمود وطعم آن نیز متفاوت است و از ترش ، شیرین و ملس می باشد .
انواع آلو نیشابوری بصورت دودی فرآوری شده اند . ورنگ زرد مایل به نارنجی ، شیره دار و چسبنده است .
آلو خوانسار :
این نوع آلو در منطقه خوانسار اصفهان تولید می گردد، با پوست خشک شده وقبل از خشک شدن کامل آنرا جمع آوری و کیسه می نمایند . وبرای ماندگاری بهتر نمک نسبتا زیادی به آن اضافه می شود .
آلو افغانی :
این آلو ریز ، ترش مزه است و هسته آن نسبت به اندازه آلو درشت است . وجزء اقلام ضعیف آلو ست .
- آلو بخارا چیست ؟
بعضی مردم هنگامی که قصد خرید آلو برای تهیه غذا و خورش دارند ، تقاضای آلو بخارا می کنند . ولی آلو خورشتی همان بخارا ست . وگرنه هیچیک از این آلو خشکها از بخارا نمی آید . آلو بخارا نوع آماده سازی آلو خورشتی است که به صورت پوست کنده می باشد . در گذشته آلوهایی که از بخارا آورده میشد ، به این شکل فرآوری می شده است .
- تفاوت آلو آفتابی و دودی در چیست ؟ چگونه آنرا تشخیص دهیم ؟
آلو آفتابی کاملا طبیعی است و در آفتاب خشک می شود . به همین دلیل به آن آفتابی گفته می شود .
این نوع آلو کاملا خشک بوده ورنگ تیره تری دارد .
آلو دودی در اثر قرارگرفتن دود گوگرد خشک و فرآوری می شود . این نوع آلو رنگ روشن وزرد مایل به نارنجی دارد و به مرور زمان رنگ تیره تر پیدا می کند . و شیره دار و چسبنده است .
بهترین را ه تشخیص دودی وآفتابی علاوه بر شرایط ظاهری که به آن اشاره شد .
قراردادن آلو در یک لیوان یا استکان آب ولرم است ، بعداز چند ساعت آلو آفتابی درشت شده و لایه ها وبافت آلو از هم جدا می شوند . وآلو دودی تقریبا به همان اندازه خشک خود باقی می ماند وبافت آن تغییری نمی کند .
- خواصی که برای آلو خشک ذکر شده ، مربوط به آلو طبیعی و آفتابی است . و بهتر است از این آلو بهره بریم هرچند که برخی مدلها وانواع آفتابی زیبایی و طراوت آلو دودی را نداشته باشد .
مضرات :
- مصرف بی رویه موجب ناراحتی معده ، نفخ ، ایجاد اسید اوریک و ناراحتی طحال می شود .
- افراد سرد مزاج در مصرف این میوه احتیاط نمایند .
- افراد مبتلا به قند نیز نباید در مصرف آلو خشک زیاده روی نمایند .